USTURE/ DESTAN / EPOPE
Milletleri derinden etkileyen tarihi ve sosyal olayları anlatan çoğunlukla manzum şekilde olan edebi eserlere 'destan' denir.
Destanlar henüz aklın ve bilimin toplum hayatına tam anlamıyla hakim olmadığı ilk çağlarda ortaya çıkmış sözlü edebiyat ürünleridir. Destanlar ve destansı öyküler ilk çağlardan beri dünyanın her yerinde gelenekleri sonraki kuşaklara aktarmak için kolektif olarak yaratılmış edebi biçimlerdir.
Destanlar efsanelerden sonra bilinen en eski edebiyat türlerinden biridir. Yunanca ' Espos' sözcüğünden gelmektedir. Destanlar; mitoloji, efsane, folklor ve tarihe öğeleri içerir. Destanlar zaman ve mekan içinde iradesini elinde tutan kahraman - bilge kişiliklerin efsanevi ve gerçek hayat hikayeleri etrafında oluşmuş uzun, didaktik bilgi verici hikayelerden oluşur. Destanlar, tarihsel olaylara bağlı olmakla beraber, tarih sayılmayan, Türk edebiyatında ozanların kopuz denen saz eşliğinde söyledikleri, toplumun ortak hayat görüşünü yansıtan, edebi eserlerdir. Deprem, bulaşıcı hastalık, kuraklık, kıtlık, yangın gibi tabi afetleri; göçler, savaşlar ve istilalar gibi önemli olayların toplum vicdanında derin yankılar uyandırması, destanların oluşumunda etkili olmuştur.
Destanların Genel Özellikleri;
Anonim olup halkın ortak belleğinin ürünüdür. Belli bir ulusun özelliklerini yansıtır. Genellikle manzum, yani şiir şeklindedir. Günümüze nesir halinde ulaşmıştır. Tarihi ve sosyal olaylardan doğar, beslenir. Destanlarda olağana ve olağan üstü olaylar iç içedir. Toplumun hafızasında iz bırakmış önemli olayları anlatır. Kahramanlar olağanüstü özelliklere sahip olabilir. Genellikle yiğitlik, aşk, dostluk, ölüm ve yurt sevgisi gibi temalar işlenir. Coşkulu bir söyleyişi vardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder