2 Mayıs 2016 Pazartesi

AŞIK ATIŞMA GELENEĞİ

AŞIK ATIŞMA GELENEĞİ


İlk olarak Aşık Edebiyatı ile alakalı önemli açıklamalara gidelim.
Aşık Edebiyatı, aşıkların ortaya koyduğu eserlerin oluşturduğu Halk Edebiyatı içinde yer alan bir kol.
Halk diliyle ve hece vezniyle meydana getirilen, saz eşliğinde söylenen şiirlerden oluşan geleneksel edebiyatımızın adıdır.
Anonim ürünlerin dışında kalan şiirlerin koşma, semai ,destan,kalenderi vb. oluşturduğu toplam böyle adlandırılır. Kimi aşıkların başından geçen ve yaygınlaşıp ünlenen hikayeler de aşık edebiyatı içinde incelenir.Bir tarikata mensup olup o yolda şiir söyleyen tekke şairlerinin eserleri Tekke şiiri diye anılır.
Aşık edebiyatının içinde değildir. Aşık edebiyatı geleneğini sürdüren şairimize Aşık denildiği için bu edebiyata da Aşık Edebiyatı denilmiştir.
Aşık edebiyatının kökü Orta Asya'ya kadar dayanır.
Bu akımı temsil eden aşıklar Orta Asya Türk Şiir geleneğine bağlı kalıp ellerinde sazları ile diyar diyar dolaşarak sanatlarını  icra ederler. Aşıklar halk arasında yetişir.
Duydu ve düşüncelerini saz çalarak dile getirirler.
Böylece kendi şarkılarını Aşık Edebiyatına uygun olarak söylerler.
Aşık edebiyatı nazım biçimleri koşma, destan,semai ve varsağıdır.
Daha çok yarım uyak kullanılmıştır ve cinaslara da sık sık yer verilmiştir.

Aşıkların  Atışmalarından Örnekler ;

Aşık Veysel ;

O nedir ki canlı gezer doğurmaz
O nedir ki gönülde var elde yok
O nedir ki dili vardır çağırmaz
O nedir ki deryada var gölde yok

Kul Ahmet ;

O katırdır canlı gezer doğurmaz
O sevdadır gönülde var elde yok
O ölüdür dili vardır çağırmaz
O incidir deryada var gölde yok

Şiirin genelinde edebi şaşmadan güzel üslupla birbirine söz söyleme görülür.
Yorum :
Şiir de çok saf  ve yalın anlatım bir anlatım vardır ve ikilemelere sık sık cinaslara yer verilir. Anlatım çok duru ve güzel ifadelere yer bırakır.
Aşıkların bu işi zevk alarak yapmaları ve sözleri halkın söyleyiş güzelliğinde bularak vermişlerdir.
Aşıklar çok zor yetişen insanlardır.
Kolay kolay yetişmemektedir bu ozan ve şairler çünkü ya iyi bir ustadan eğitim almış olmaları yada çok kabiliyetli yetenekli olmaları gerekir.





Hiç yorum yok:

Yorum Gönder