Acaba bilen var mı?
Şeb-i yelda ; uzun gece anlamına gelir ve birçok anlamıyla birlikte bizim takvimdeki duruma göre şeb-i yelda 21 Arlaık olan tarih yani en uzun gece bu tarih olarak görülmesi sebebiyle şiirlerde geçer.Ayrıca şeb-i yelda edebiyatta birçok anlama gelerek kullanılır.Arapça da karşılığı 'milad 'dır.
Şeb-i yeldayı müneccim muvakkit ne bilir,
Mübtela-ı gama sor kim geceler kaç saat
SABİT
Zaman kavramı batıda ilgi odağı olmadan çok önce Doğu'nun müneccimleri ve muvakkitleri tarafından ele alınmış ve gökyüzünün perdelerinden bir perde olarak sürekli bir merakla tanımları yapılmaya,ölçülüp biçilmeye çalışılmıştır.
Şeb sözcüğü Süryanice'den Farsça'ya geçmiştir.
Arapçada karşılığı doğumdan gelen miladdır.Hz. İsa'nın doğumu ile örtüştürüldüğünde ortaya çıkan bir tanımlama haline geliyor.İranlılar bu gecenin Mitra'nın doğum gecesi olduğuna inandıklarından onu Süryanice telaffuz etmeyi tercih etmişlerdir.
Mitra ,asıl itibarıyle Güneş tanrısı olarak bilinir.Kelimenin kökenine baktığımızda Mitra diğer adıyla Mihr, aryan tanrılarından birisi olarak kabul edilir.Mihr,'bin gözü ,iki bin kulağı ve on bin koruması ' olan , Aryanların ikiye ayrılıp Hindistan' a ve İran'a yerleşmelrinden önce birlik halinde kendisine inanılan tanrıdır.Eski Farsça ve Avesta dilinde Mithra , Sanskritçe kök ile Mitra ,Pehlevice'deki 'sevgi,yemin ,güneş' anlamlarıyla varlık bulur.
Edebiyattaki manasına gelince Şeb-i Yelda sevgiliyi bekleyen aşığın geçirdiği uzun geceler olarak kullanılır.Aşık için bu geceler o kadar zor geçmektedir ki o sebeple sevgiliyi bekleyen aşığın bekleyişindeki uzunluğu anlatmak için bu terim kullanılmıştır.Gerçek anlamdaki 21 Aralık gecesi en uzun gece olması yani aşık için bu saatlerin bir türlü geçmemesi özlemle bekleyiş görülür.
Tıpkı müneccimler gibi nasıl ki münecimler fal bakar ancak her şeyi göremezler işte onlar bile bu saatin sonu ne zaman gelir bilemezler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder